RADOMYŚL
W Polsce jest sześć
miejscowości o nazwie Radomyśl. Nasza Radomyśl położona jest w woj.
mazowieckim, powiecie siedleckim i gminie Wiśniew - około 12 km od Łukowa i 18 km od Siedlec.
Od początku istnienia
do końca Pierwszej Rzeczypospolitej Radomyśl związana była z ziemią łukowską.
Aktualnie powstanie Łukowa datuje
się na II połowę XII wieku. Wiadomo, że Łuków istniał już w 1223 r. i został
założony jako gród obronny. Miał za zadanie bronić ziem polskich przed atakami
wojowniczych sąsiadów - Jadźwingów, Litwinów i Prusów.
Częste
napady i zniszczenia utrudniały rozwój Łukowa i jego okolic. Prawdopodobnie z
tego okresu pochodzi tzw. Mogiła Jadźwingów odkryta w 1990r. na wzgórzu
opadającym ku rozległym łąkom, dawnym torfowiskom pomiędzy wsią Radomyśl a
Okninami. Poza wykopem sondażowym wykonanym przez geologa z Warszawy z powodów
braku funduszy nie podjęto badań archeologicznych. Według księdza Wacława
Niewiatowskiego byłego proboszcza tutejszej parafii, niektóre pochówki pochodzą
z czasów prehistorycznych, a większość z połowy XIII w. Na podstawie kwerendy
dokonanej przez księdza i encyklopedii Orgelbranda dowiadujemy się, że w 1264
roku w okolicach Łukowa Bolesław Wstydliwy stoczył krwawą bitwę z Jadźwingami.
Być może owe cmentarzysko jest materialnym źródłem tamtych wydarzeń.
Z
uwagi na strategiczne położenie Łukowa w 1369 roku Kazimierz Wielki nadał
grodowi prawo wolnego miasta, a jego mieszkańców obdarował gruntami.
Spowodowało to rozwój osadnictwa wiejskiego na ziemi łukowskiej. Unia z Litwą
zawarta w Krewie w 1385 r. zahamowała grabieżcze najazdy Rusinów i Litwinów.
Fakt ten powodował rozwój
gospodarczy ziemi łukowskiej.
Łuków
był miastem królewskim położonym na szlaku komunikacyjnym wiodącym z Królestwa
Polskiego na Litwę i często goszczącym przejeżdżających władców.
W
1474 roku z ziemi łukowskiej i terenów między Wieprzem a Wisłą utworzone
zostało województwo lubelskie, w którym znajdowała się Radomyśl.
Administracyjnie stan ten utrzymał się do 1795 r.
Pierwsze pisane wzmianki
o Radomyśli znajdujemy w 1418
r. w związku z erygowaniem parafii w Zbuczynie.Parafia
zbuczyńska została wydzielona z parafii łukowskiej. W słowniku historyczno - geograficznym ziem polskich woj.lubelskiego w średniowieczu występują nazwy : Radomysl -1418, Sąthky
- 1514, Radomysl dicta Oknyny
- 1529, Radomysl dicta Klymvnthy - 1514, Kozyestany - 1507, Zablocze
- 1514, Janussow / Januszówka/ - 1529.
Dość
wiele informacji pisanych o naszej
miejscowości dostarczają nam źródła pisane z XVI wieku. Są nimi sprawozdania
lustracyjne z poborów podatkowych zebrane przez znanego historyka Adolfa
Pawińskiego, który w swojej pracy - Polska XVI wieku pod względem geograficzno
- statystycznym t.XIV i XV, Małopolska t.III i IV, wydanej w 1886 r. w
Warszawie, kilkakrotnie wymienia Radomyśl.
Wobec istnienia w tym
czasie miejscowości Radomyśl - Wielki koło Tarnowa znaczącą informacją jest
występowanie nazwy Radomyśl w połączeniu z nazwą Sętki lub Radomyśl Stara.
Nazwa Radomyśl -
Szadki u Pawińskiego występuje w 1531 r., Radomyśl - Sądki w 1534 r., Radomyśl
Szadzki /Sądki/ w 1543 r., nastepnie Radomyśl Stara i Radomyśl Sęthy /Sętki/.
Na podstawie tych
źródeł możemy w przybliżeniu stwierdzić, że w XVI wieku właściciele wsi
Radomyśl - Radomyscy uprawiali około 150 ha ziemi. Do tego należy dodać łąki,
mokradła, nieużytki czy też lasy.
Nazwa Radomyśl najprawdopodobniej
pochodzi od nazwiska rodowego Radomyski.
Pawiński pisze, że Radomyśl to
nazwa dzierżawcza od imienia Radomysł
Znani językoznawcy: H. Górniewicz
i W. Taszycki w swych pracach nazwę Sędek wywodzą od imienia Sędzisław.
Władysław
Orzyłowski podaje, że według przekazów ustnych dwuczłonowa nazwa Radomyśl -
Sędki pochodzi od nazwisk dwóch pierwszych gospodarzy - Radomyski i Sędek. Od XVIII w. nazwa Sędki nie wystęuje w
dokumentach oficjalnych. Pozostała jednoczłonowa nazwa - Radomyśl.
Sędki dla mieszkańców Radomyśli oznaczały
zawsze część wsi i nazwa ta jest używana do czasów współczesnych. W urzędowym
języku pozostała jednoczłonowa nazwa -
Radomyśl.
Według cytowanego Słownika
historyczno - geograficznego liczba ludności Radomyśli, łącznie /Radomyśl Stara
i Radomyśl Sędki / w 1787 r. wynosiła - 156 osób.
Wyrys z mapki powiatu łukowskiego - ok. 1772 r. /Słownik hist.geogr..../
Po
trzecim rozbiorze Polski Radomyśl znalazła się pod okupacją austriacką
i należała do powiatu siedleckiego. W okresie Księstwa Warszawskiego powiaty na
wzór francuski zamieniono na departamenty.
W
latach 1815 - 1837 Siedlce były stolicą woj. podlaskiego, a w latach 1837 -
1844 i 1867 - 1911 stolicą guberni w Królestwie Polskim. Radomyśl znajdowała
się w powiecie siedleckim.
Aktualnie
nie ma zbyt wiele informacji z okresu zaborów. Beata Wiszniewska (Wiśniewska) w
swojej pracy dyplomowej o historii Szkoły w Radomyśli pisze, że w roku 1827 a zatem przed
Powstaniem Listopadowym Radomyśl liczyła 244 mieszkańców, żyjących w 41 domach.
Ponadto podaje informację o nieszczęściach nieurodzaju, gradobicia, epidemii
cholery, które wystąpiły w okresie międzypowstaniowym w latach 1845 - 1855.
W
Szkole Podstawowej w Radomyśli znajduje się dziennik lekcyjny z 1896 roku
prowadzony w języku rosyjskim, który wraz ze świadectwami metrykalnymi
sporządzanymi w języku rosyjskim od 1868 roku stanowi źródło informacji o
rusyfikacji Królestwa Polskiego w
szczególności po Powstaniu Styczniowym.
Według
zapisu dokonanego przez Aleksandra Szostka w kronice szkolnej prowadzonej przez
niego od 30.IX.1923 r. Szkoła w Radomyśli została założona około 1866 r. i
mieściła się w odrębnym budynku zakupionym przez wsie: Radomyśl, Zabłocie,
Okniny, Januszówkę i Dziewule. Budynek szkoły stał na miejscu obecnej plebanii.
Nauka była udzielana w języku rosyjskim i polskim. Nauczycielami byli przede
wszystkim Rosjanie. Nauka w szkole trwała przeważnie 4 - 5 miesięcy.
Podczas wojny budynek szkolny
został opuszczony, nauka odbywała się w budynkach prywatnych.
Istotnym
wydarzeniem było uruchomienie w 1866 roku, kolei Warszawa - Brześć, która przebiega około
1 kilometra
od Radomyśli. Dawała ona możliwość nie tylko łatwego kontaktu miejscowej
ludności z Siedlcami i Łukowem, ale również podejmowania pracy.
We
wrześniu 1915 r. Królestwo Polskie po wyparciu Rosjan dostało się pod okupację
niemiecką i austriacką jako Gubernatorstwo Warszawskie i Lubelskie. Jak wspomina
ks. Olędzki wojska rosyjskie cofając się, paliły większość wiosek
i wszystkie zbożowe sterty, które znalazły się na drodze odwrotu. Ludność
Radomyśli w obawie o swój los modliła się i za ocalenie postanowiła wybudować
kaplicę lub utworzyć parafię.
W
listopadzie 1918 r. Królestwo Polskie weszło w skład niepodległego państwa
polskiego - Rzeczpospolitej Polskiej.
Po ustaleniu granic kraj
podzielono na 16 województw. Radomyśl w powiecie siedleckim znalazła się w woj.
lubelskim. Nastał czas odbudowy kraju. W Radomyśli działania społeczne
ogniskowały się przy podejmowanych próbach zbudowania kościoła, pomocy przy
organizowaniu szkoły prowadzonej od
1923r. przez Aleksandra Szostka i działalności społecznej w Ochotniczej
Straży Pożarnej.
W
1928 roku przedstawiciele wsi: Stanisław Wiszniewski (Wiśniewski), Stanisław
Okniński, Jan Borkowski, Lucjan Orzyłowski, Leopold Żurawski, Ignacy Żurawski
przygotowali materiały budowlane (wapno, cegłę i drzewo)
i zwrócili się do ks. Olędzkiego o radę w sprawie budowy kaplicy lub kościoła.
Omówiono projekt budowy budynków dla nowej parafii. Ostatecznie z powodu zbyt
małych funduszy zbudowano słup - kaplicę przy skrzyżowaniu dróg Radomyśl -
Okniny - Januszówka.
W 1931 r. powstała parafia w Radomyśli. Objęła
wsie: Radomyśl, Okniny
i Zabłocie. Januszówka przystąpiła do parafii w 1955 r.
Obecny
kościół murowany wzniesiono w 1936 r. Koszty budowy w 50% pokrył ksiądz Szymon
Pióro, prałat Kolegiaty w Opatowie, rodak wsi Chromna, parafii zbuczyńskiej.
Jego grób znajduje się po prawej stronie na zewnątrz, przy bocznym wejściu do
kościoła.
Kościół w latach 30 -
tych.
Pierwszym proboszczem
parafii był ksiądz Bolesław Jasiński, który objął urząd 4.X.1931 r. Do chwili wybudowania kościoła nabożeństwa
odbywały się w drewnianej kaplicy - remizie.
W dniu 4 lipca 1937
roku ks. Szymon Pióro odprawił jubileuszową mszę w nowym kościele. Jak
odnotowuje ks. Olędzki była piękna pogoda. Kościół udekorowano zielenią.
Na jubileusz przybyli: bp Paweł
Kubicki, sufragan diecezji sandomierskiej, ks. kanonik Józef Kobyliński, ks. prałat Julian Ryster,
dziekani siedleccy, ks. kanonik Andrzej Emil Olędzki, proboszcz zbuczyński, ks.
Władysław Augustynowicz proboszcz z Mordów, ks. kapelan więzienny z Siedlec
Michał Pióro, bratanek ks. Szymona Pióro, ks. dr Kresa z Okrzei, przedstawiciel
dekanatu żelechowskiego, ks. Stanisław Szlezinger, proboszcz z Wiśniewa, ks.
Józef Chmielewski, proboszcz z Milanowa, przedstawiciel Kolegiaty Opatowskiej,
ks. kanonik Goliński z Lubartowa oraz ks. proboszcz z Wysokiego - Koła.
Po
uroczystej sumie miały miejsce przemówienia, śpiewy i deklamacje. Podczas
przemowy fundator zaznaczył, że fundusze, które przeznaczył na świątynie zebrał
z tego, co otrzymał po pracowitych rodzicach ze spadku po starszym bracie ks.
Michale oraz z ofiar i opłat za posługi religijne, które czynił. Dalej
powiedział:"proszę niech nikt z krewnych lub obcych dobrego serca ludzi nie
bierze mi za złe tego, że oszczędności swoje w większej części przeznaczyłem na
cele publiczne".
Uroczystość została zakończona
odśpiewaniem pieśni Ad multos annos i hymnem narodowym.
Gorzej
przedstawiały się problemy z oświatą. Publiczna Szkoła Powszechna w Radomyśli
do roku 1927/28 była dwuklasowa, a od roku szkolnego 1928/29 - trzyklasowa.
W roku 1936/37 podwyższono stopień
organizacyjny szkoły do II stopnia. Szkoła II stopnia wg reformy
jędrzejewiczowskiej realizowała naukę w kl. I - VI.
Przez
cały okres międzywojnia w szkole uczyli państwo Helena
i Aleksander Szostkowie. Od 1923/24 do 1925/26 Pan Antoni Osiński, a od roku
szkolnego 1926/27 Pani Salomea Frącka.
Z
kroniki prowadzonej przez Pana A. Szostka dowiadujemy się o ustawicznych
kłopotach szkoły. Najważniejszym był brak budynku dla szkoły, zajęcia odbywały
się w wynajmowanych pomieszczeniach. Okoliczna ludność nie miała świadomości
potrzeby uczenia się. Stąd słaba frekwencja uczniów - ok. 70%. Nauczyciele
organizowali liczne uroczystości nie tylko dla uczniów, ale nie zawsze
spotykały się one z zainteresowaniem rodziców.
Pod
datą 27.XII.1932 roku rozgoryczony Pan Aleksander pisze ..."urządzono
przedstawienie dziecięce pt. "Choinka", przybyło 3 osoby ze strony rodziców.
Czy to nie śmieszne?" - odnotowuje.
Jesienią
1934 r. Pan Aleksander podejmuje pierwsze kroki w gromadzeniu materiałów
budowlanych na szkołę. Składa projekt do Urzędu Gminy w Zbuczynie. Często
występuje o szkołę jako radny Rady Gromadzkiej.
Tymczasem władze Gminy podejmują
decyzję o budowie szkoły w Dziewulach. Pod datą 10.V.1938 r. pisze ... "zebrano
na Dar Narodowy 190 zł. O budowie szkoły nie słychać. Frekwencja dzieci
pogorszyła się ze względu na pasionkę. Około 12 dzieci poszło na służbę do
innych rejonów szkolnych".
Pod
koniec września 1939 roku, powiat siedlecki i Radomyśl, znalazły się pod
okupacją niemiecką.
Społeczeństwo
polskie zaczęło organizować walkę konspiracyjną. Radomyśl należała do
organizacji ZWZ-AK. Jej członkami byli między innymi: Julian Jerzykowski,
Edward Remiszewski, Tadeusz Orzyłowski, Czesław Wiszniewski /relacja Wł.
Orzyłowskiego/.
Przykładem
postawy patriotycznej był żołnierz oddziału AK Henryk Koziestański, ps. "Wilk",
absolwent Liceum im. Hetmana
Żółkiewskiego w Siedlcach. Był on człowiekiem wyjątkowo szlachetnym, odważnym
i zaangażowanym w walkę z okupantem hitlerowskim. Z tych względów oddelegowany
został do Szkoły Podoficerskiej, zorganizowanej przy oddziale leśnym Armii
Krajowej, ppor. Stanisława Hałki, ps. "Ryś" pod Mordami. Odwagą swą i postawą
mobilizował i podrywał innych kolegów do brawurowych
i niebezpiecznych akcji sabotażowo - dywersyjnych w powiecie siedleckim. Jego
działalność w tym zakresie była bardzo bogata. Między innymi: w odwecie za
rozstrzelanie w Siedlcach 10 Polaków przez władze policyjne, 27 listopada 1943
roku wysadzono pociąg na stacji kolejowej w Diewulach, odległej 5 km od Radomyśli.
Wśród Niemców byli zabici i ranni.
Przerwa w ruchu pociągów trwała 7 godzin.
Poza działalnością dywersyjno -
sabotażową prowadził magazyn broni na naszym terenie.
Partyzant Koziestański zginął 10
czerwca 1944 roku śmiercią bohaterską od kuli faszystowskiego okupanta w
okolicy wsi Ptaszki.
Za odważną pracę konspiracyjną i
bohaterską walkę został awansowany
i odznaczony.
W
wyniku działań wojennych w Radomyśli spłonął jeden dom mieszkalny
i 10 budynków gospodarczych przede wszystkim stodół.
Niemcy zabrali z tego terenu do
pracy około 50 osób. Na miejscu zabili 5 osób - wspomina Pan Aleksander
Szostek.
Kazimierz Wiśniewski wymienia
nazwiska Antoniego Wyczółkowskiego
i Stanisława Kędziorę, którzy zostali aresztowani i osadzeni w obozie - nie
podaje gdzie?. W dniu 24 lipca 1944 r. w godzinach popołudniowych na te tereny
wkroczyli Rosjanie.
Po
II wojnie światowej Radomyśl wraz z powiatem siedleckim należała do woj.
warszawskiego. Po zakończeniu wojny rozpoczęła się odbudowa wsi wysiłkiem jej
mieszkańców.
W
okresie od 8 października 1946 roku do 12 maja 1947 roku zestawiono
poniemieckie baraki dla szkoły.
Grono pedagogiczne w otoczeniu
uczniów na tle baraków; od lewej: A. Szostek - kierownik szkoły, H. Szostek, S.
Frącka, T. Cabaj (autor nieznany)
Pod datą 15 maja 1947 r. ś.p.
Aleksander Szostek zapisał: "wejście szkoły do własnego lokalu, nauka trwa już
we własnym budynku - co wzbudza u dzieci
i rodziców ogromną radość. Poniewierka i tułaczka skończyła się".
W
latach 1954 - 66 w Radomyśli istniała Gromadzka Rada Narodowa. Była też
placówka pocztowa. Instytucje te mieściły się w domach prywatnych. GRN w domu
Pana Prochenki, gdzie obecnie mieszka Antoni Wiszniewski (Wiśniewski) a Poczta
w domu Pana Feliksa Borkowskiego.
W 1962 roku doprowadzono energię
elektryczną. W 1964 roku wybudowano nową szkołę, do której uczęszczają dzieci z
Radomyśli, Oknin, Zabłocia i części Januszówki. Spełniły się marzenia
mieszkańców i dyrektora Pana A. Szostka, który w 1972 roku przeszedł na
emeryturę po prawie 50-ciu latach pracy nauczycielskiej w Radomyśli.
W
1983 roku mieszkańcy okolicznych wsi w czynie społecznym wybudowali przystanek
PKP w Radomyśli oraz drogę asfaltową. Od 1985 roku do Radomyśli dojeżdża
autobus z Siedlec.
W 1996 roku zarejestrowano 70
punktów telefonicznych.
Niedziela siedemnastego września
1995 r. w Radomyśli była dniem wyjątkowym. Rolnicy z gmin Wiśniew i Zbuczyn,
pracownicy przemysłu rolno - spożywczego, przedstawiciele rządowych,
samorządowych i pozarządowych instytucji wspierających wieś i rolnictwo,
spotkali się na Międzygminnowych Dożynkach, aby podziekowac Panu Bogu za
tegoroczne plony.
Starostami Dożynek byli: Katarzyna
Sachanowicz z Lipniaka i Andrzej Wróbel ze Smolanki. Różnorodność 12 wieńców
dożynkowych, obrazujących trud rolnika oraz symbol wiary, zdopingował
organizatorów dożynek, Ks. Proboszcza z Radomyśli, Stanisława Grabowieckiego
oraz wójtów gmin, Tadeusza Zegardło i Kazimierza Próchenki do utrwalenia ich w
kalendarzu na 1996 r.
W
dniu 12 maja 1996 roku obchodzono 130-tą rocznicę istnienia Szkoły Podstawowej.
Szkoła otrzymała imię Henryka Sienkiewicza i sztandar. Odsłonięto tablicę
pamiątkową poświęconą Aleksandrowi Szostkowi. Odsłonięcia tablicy dokonał syn
nieżyjącego już Aleksandra Szostka. Napis na tablicy brzmi: Kierownikowi i
Budowniczemu Szkoły w latach 1922 - 1972 Aleksandrowi Szostkowi. Społeczeństwo.
Uroczystość miała godną oprawę państwową i religijną. Mszę świętą celebrował bp
Jan Mazur. Obecni byli przedstawiciele władz szkolnych i samorządowych.
W
niedzielę - 3 maja 1998 r. miejscowa OSP uroczyście obchodziła 70 - lecie swojej działalności. Z tej
okazji sięgano do wspomnień z lat 20 - tych spisanych przez p. Aleksandra
Szostka. Według jego relacji Ochotnicza Straż Pożarna w Radomyśli została
zorganizowana w 1925 r. na bazie Koła Młodzieży Wiejskiej "Wici", które od 1924
r. pod opieką kierownika szkoły prowadziło aktywną pracę kulturalno - oświatową
m. in. organizując kursy dla analfabetów, przedstawienia teatralne, obchody
rocznic narodowych czy też zabawy. Oficjalnie OSP w Radomyśli została
zarejestrowana w 1928 r. W grupie inicjującej powstanie Straży znajdowali się:
Aleksander Szostek, Ignacy Krasuski, Jan Borkowski s. Andrzeja, Franciszek
Wiśniewski s. Stanisława, Józef Chromiński, Stanisław Wiśniewski, Jan
Kędzierski, Stefan Kędzierski, i Feliks Borkowski. Pan Ignacy Krasuski był
pierwszym komendantem OSP.
Aktywność
tych osób spowodowała wybudowanie w 1930 roku drewnianej strażnicy i
wyposażenie jej w podstawowy sprzęt gaśniczy. Do wozu strażackiego strażacy
udostępniali swoich koni.
Wspominano
działalność OSP podczas wojny podkreślając, że była ona ośrodkiem pracy
społecznej i patriotycznej.
Przypomniano sylwetki trzech
druhów OSP zamordowanych przez Niemców: Antoniego Wyczółkowskiego, Michała
Oleszkiewicza i Wacława Sobiszewskiego.
Z
dumą wymieniano udział Straży w zestawianiu baraków szkolnych, w budowie
swojego Domu Strażaka, uczestnictwo w melioracji, elektryfikacji i innych
zadaniach w zakresie infrastruktury dla wsi.
Wspomniano
również obchody 50 - lecia OSP, podczas których został ufundowany sztandar.
Sztandar OSP w Radomyśli znajduje
się w kościele, poniżej witraża, patrona straży pożarnych, św. Floriana /witraż
został ufundowany przez straż w 1995 r./.
Z myślą o nowoczesnym sprzęcie
powracano do 1981 r., w którym OSP otrzymała wóz bojowy Star 244 wraz z
radiotelefonem.
Zarysowując
miejsce OSP w codziennym życiu Radomyślan nie sposób nie odnotować udziału
strażaków w uświetnianiu wszystkich uroczystości kościelnych.
Lata
90 - te końca XX wieku były bardzo "ożywcze" dla Radomyśli. Wiele zasług dla
podejmowanych działań należy przypisać ówczesnemu proboszczowi parafii -
Stanisławowi Grabowieckiemu. Uwieńczeniem jego działań organizatorskich
wspieranych ofiarnością mieszkańców parafii było wybudowanie w wejściu do
kościoła pięknej wieży.
Nadzór budowlany nad robotami
budowlanymi sprawował Józef Wiśniewski
s. Wacława, wnuczek Stanisława Wiśniewskiego.
W dniu 23 października 1999 roku
odbyło się poświęcenie wieży przy udziale bp Jana Mazura.
Dla pamięci przyszłych pokoleń
zamieszczone zdjęcie przedstawia obraz kościoła przed dobudowaniem wieży.
W
tym miejscu należałoby dodać, że w naszym kościele znajdują się dwa zabytkowe
przedmioty kultu religijnego. Są nimi: feretron barakowy z XVIII w. z obrazem
dwustronnym św. Stanisława biskupa krakowskiego oraz św. Wawrzyńca i dwa ornaty z tkanin XVIII w., pochodzące z
kościoła w Zbuczynie.
Na
terenie miejscowości Radomyśl znajdują się: szkoła podstawowa i filia
gimnazjum, dwa sklepy spożywczo - przemysłowe, zlewnia mleka, straż pożarna,
zakład ślusarski, zakład piekarniczo - cukierniczy i kościół rzymsko -
katolicki.
Radomyśl
liczy obecnie 485 mieszkańców. Powierzchnia geodezyjna wsi wynosi 869 ha. W strukturze
zawodowej mieszkańców najliczniejszą grupę stanowią tzw. dwuzawodowcy. Mieszkańcy
korzystając z dobrego położenia wsi i dogodnej komunikacji dojeżdżają do pracy
do pobliskich Siedlec lub do Łukowa. Tylko niewielka grupa rolników pracuje na
10 - 15 hektarowych gospodarstwach.
Radomyśl
w latach 1975 - 1998 należała do województwa siedleckiego, a od 1 stycznia 1999
r. należy wraz z powiatem ziemskim siedleckim do woj. mazowieckiego.
W przedstawionym rysie historycznym
Radomyśli widać, że nie mało trudu do
rozwoju tej ziemi wniósł ród Wiśniewskich. Oby zegary na wieży kościelnej
spokojnie odliczały czas tym, którzy nieopodal kościoła spoczywają w wiecznym
pokoju jak również tym, którzy będą pomnażać przyszłość tej uroczo położonej
miejscowości.
WYPISY ŹRÓDŁOWE
1. Kuraś Stanisław, Dzieje Lubelszczyzny, t. III, Słownik historyczno- geograficzny
woj. lubelskiego, Lubelskie Towarzystwo
Naukowe - PWN, Warszawa 1983./on-line, UMCS - Lublin/.
 |
| Strona, 145. |
Objaśnienia skrótów dokumentacyjnych:
1. ZDM I - Zbiór dokumentów małopolskich,
wyd.S. Kuraś i I. Sułkowska Kurasiowa, t. I, Kraków - Wrocław 1962-1975.
2. Mp IV - Kodeks dyplomatyczny Małopolski,
wyd. F. Piekosiński,t. IV, Kraków 1876-1905.
 |
| Strona, 196. |
Objaśnienia skrótów dokumentacyjnych:
1.LR - Księga doch. beneficjów diecezji
krak. Z r. 1529, wyd. Z.Leszczyńska
Skrętowa, Kraków 1968.
2.PŁ - Frag. łukowskich ksiąg podkom. XV
-XVI w. AP w Lublinie.
3. MS - Matriculum Regni Sumaria, wyd.
T.Wierzbowski, W- wa 1905-1915.
4.RP - Rejestry poborowe woj. lubelskiego.
 |
| Strona:111-112. |
 |
| Strona: 270. |
Objaśnienia:
Ł/ łan / - za Wikip., dawna jednostka miary pól , dzielił się na zagony, te na skiby.
Występowały różne wielkości 1 łana, w Małopolsce stosowany był tzw. łan frankoński o wielkości - 24,2 ha /48 morg/.
2. Andrzej
Boczek, źródła w www.dziewule.strefa.pl
 |
Za A. Boczkiem, str.215 Sumariusza włók szlacheckich pow. łukowskiego z 1644r.
Biblioteka Ossolińskich, syg.86/2.
|
3. Słownik
geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich,
Warszawa, nakł. Filipa Sulimierskiego i Wł. Walewskiego, 1880-1914.
 |
| Strona: 427. |
Objaśnienia:
1. mr. - morga / dawna miara pow. gruntu stosowana od XIII w. 1 mr - 0,56 ha,
2. reg. pob. - w dawnej Polsce - rejestr - spis ziemi, nieruchomości,
od których właściciele płacili podatek,
3. łan - obj. wyżej,
4. włóka - obj. wyżej,
5. fl - złota moneta bita od 1252r. przez Florencję o wadze - 3,5 gr. W Polsce
w XV - XVI w. florenem nazywano złotego polskiego,
6. gr - grosz,
7. den - denar, denary w Polsce były bite w XVI w. Była to miedziana moneta
o wadze 0,33 grama, 1 grosz = 18 denarów,
8. Pawiń., Małop. - Adolf Pawiński, Małopolska, Warszawa 1886 s.383,396,413,
9. czwarcina - rodzaj ograniczenia praw kobiet w dziedziczeniu dóbr, dobra
ojczyste synowie dziedziczyli w 3/4, a córki w 1/4 całości dóbr.
|
 |
| Strona: 534. |
 |
| Strona: 624. |
 |
| Źródło: Atlas geograficzny ilustrowany Królestwa Polskiego pod red.J.M. Bazewicza
Warszawa 1907 r.
|
Wytop żelaza w okolicy Wiśniewa w XVI w.
 |
 |
 |
Źródło:Rudy i Kuźnice Lubelskie w XVI w., Stefan Wojciechowski, Rocznik Ogniska
Nauczycielskiego w Lublinie, Lublin 1959 r. /on- line, dibra, UMCS Lublin
|
Z Radomyśli koleją w świat...
 |
Źródło: Wieś Ilustrowana nr 1 z 1 stycznia 1910 r. wyd. w W - wie.
/on-line, dibra, UMCS w Lublinie./
|
4.
Wypisy z "Szkice z dziejów szlachty mazowieckiej,"Smoleński Władysław,
wyd., Kraków, 1908r. , prawa autorskie: Biblioteka Uniwersytecka im.
Jerzego Giedroycia w Białymstoku. /dLibra/
|
 |
Strona - 121.
|
 |
5.
Wypis z " Województwo lubelskie w II poł. XVI w."Wojciechowski Stefan,
PWN, W - wa 1966r., s.33. Biblioteka UMCS w Lublinie./ dLibra/
|
 |
6.Mapy.
|
 |
 |
 |
Źródło: wypis z mapy jeograficznej Województwa Podlaskiego w zbiorze - Atlas Królestwa Polskiego, Kolberg Juliusz, W-wa 1827, digitalizacja: Biblioteka Uniwersytecka im. Jerzego Giedroycia w Białymstoku. |
 |
 |
Wyrys z mapy j/w. |
 |
Wyrys z mapy j/w. |
 |
Źródło: Archiwum map Wojskowego Instytutu Geograficznego, 1919 - 1936.
|
|
|
| 
